Dowiedz się jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności czy wskazaniach do ulg i uprawnień. W tym celu musisz spełnić określone warunki i przygotować wymagane dokumenty. Jakie? Gdzie należy je złożyć? Kto może je złożyć? Jak wygląda procedura uzyskania orzeczenia? Odpowiedzi m.in. na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Spis treści
Definicja pojęcia „niepełnosprawności”
Istnieje wiele definicji pojęcia „niepełnosprawności”. Są to zarówno definicje zawarte aktach prawnych, jak i skonstruowane na potrzeby różnych nauk takich jak psychologia, medycyna czy socjologia.
Definicje tego pojęcia znaleźć możemy m.in. w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – dalej u.r.o.n. Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 10) wspomnianej ustawy:
Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.
Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności
W ramach tak zdefiniowanego pojęcia „niepełnosprawności” prowadzone jest postępowanie orzecznicze mające na celu ustalenie:
- niepełnosprawności osób w wieku do 16. roku życia;
- stopnia niepełnosprawności w stosunku do osób, które ukończyły 16. rok życia;
- wskazania do ulg i uprawnień dla osób posiadających ważne orzeczenie organów rentowych.
O niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności oraz o wskazaniach do ulg i uprawnień orzekają:
- powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako organ I instancji;
- wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako organ II instancji.
Szczegółowe zasady wydawania powyższych orzeczeń, tryb postępowania przy orzekaniu, skład i sposób powoływania i odwoływania członków zespołów orzekających, a także sposób działania tych zespołów możesz znaleźć w przepisach Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności.
Orzeczenie o niepełnosprawności
Podstawą uznania osoby, która nie ukończyła 16 roku życia za niepełnosprawną jest spełnienie przez nią łącznie wszystkich wskazanych poniżej przesłanek:
- naruszenie sprawność fizycznej lub psychicznej;
- przewidywany okres trwania upośledzenia stanu zdrowia przekracza 12 miesięcy;
- wymaganie zapewnienia jej całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu.
Pamiętajmy, że niepełnosprawność dziecka orzeka się na czas określony. Jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 16 roku życia.
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
Zgodnie z ustawą, ustala się trzy stopnie niepełnosprawności:
- znaczny,
- umiarkowany,
- lekki.
Opis stopni niepełnosprawności znajdziesz w przepisie art. 4 u.r.o.n.
Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień
Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień wydaje się osobie, która ukończyła 16 rok życia. Dodatkowo musi posiadać jedno z poniżej wskazanych orzeczeń:
- ważne orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o:
- całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- całkowitej niezdolności do pracy,
- częściowej niezdolności do pracy oraz celowości przekwalifikowania;
- ważne orzeczenie organu rentowego, wydane przed dniem 1 stycznia 1998 r. o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów;
- ważne orzeczenie KRUS o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, wydane przed dniem 1 stycznia 1998 r.
Kto może złożyć wniosek o wydanie orzeczenia?
Osobami upoważnionymi do złożenia wniosku o wydanie orzeczenia są:
- osoba niepełnosprawna, jeśli ukończyła 18 rok życia,
- rodzic, opiekun prawny albo kurator osoby niepełnosprawnej, która ma mniej niż 18 lat albo jest ubezwłasnowolniona,
- kierownik ośrodka pomocy społecznej – jeśli zgodzi się na to osoba niepełnosprawna, jej rodzic,opiekun prawny albo kurator.
Gdzie złożyć wniosek o wydanie orzeczenia i jakie dokumenty należy do niego dołączyć?
Wniosek należy złożyć w powiatowym/miejskim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.
W przypadku wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności do wniosku należy dołączyć zaświadczenie lekarskie i dokumentacje medyczną, a także inne dokumenty mające wpływ na ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
Pamiętaj jednak, że zaświadczenie lekarskie powinno być wydane nie wcześniej, niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku.
Również w przypadku wydania orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień do wniosku należy dołączyć oprócz dokumentacji medycznej, także orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolności do pracy wraz z innymi dokumentami mającymi wpływ na ustalenie wskazań do ulg i uprawnień.
Jak wygląda procedura postępowania
Po złożeniu wniosku należy czekać na pismo z informacją o terminie posiedzenia składu orzekającego. Z uwagi na fakt, że na takim posiedzeniu skład orzekający bada osobę zainteresowaną, jej udział w posiedzeniu jest co do zasady obowiązkowy. Wyjątkiem są przypadki, kiedy z zaświadczenia lekarskiego wynika brak możliwości osobistego stawiennictwa.
Informacja o terminie zebrania się komisji powinna dotrzeć w terminie:
- do miesiąca od złożenia wniosku, zazwyczaj na 7 dni kalendarzowych przed terminem komisji,
- do 2 miesięcy, jeśli sprawa jest bardziej skomplikowana i powiatowy/miejski zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności będzie potrzebował więcej czasu na jej rozpatrzenie.
Pamiętaj, że obecność chorego na komisji jest obowiązkowa. Jeżeli z ważnych lub nagłych przyczyn chory nie może przyjść na posiedzenie, ważne jest, aby usprawiedliwił swoją nieobecność do 14 dni od dnia, kiedy miało być posiedzenie. W takim przypadku zespół wyznaczy nowy termin posiedzenia. Nieusprawiedliwienie nieobecności będzie skutkować, pozostawieniem sprawy bez rozpoznania.
Wydanie orzeczenia
Orzeczenie zostanie doręczone do 14 dni kalendarzowych od dnia, w którym miało miejsce posiedzenie składu orzekającego. Orzeczenie może zostać doręczone:
- pocztą na adres, wskazany we wniosku;
- w powiatowym/miejskim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Odwołanie
Jeżeli nie zgadzasz się z orzeczeniem zespołu, możesz się odwołać się do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Na złożenie odwołania masz 14 dni kalendarzowych od doręczenia orzeczenia. Pamiętaj, że odwołanie do wojewódzkiego zespołu do spraw niepełnosprawności, składasz za pośrednictwem powiatowego/miejskiego zespołu.
Jeżeli nie zgadzasz się również z orzeczeniem wojewódzkiego zespołu, możesz odwołać się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie miesiąca od dnia doręczenia orzeczenia. Także i w tym przypadku odwołanie wnosisz za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu, który wydał orzeczenie.
Pamiętaj, że postępowanie w sprawie orzeczeń o wskazaniach do ulg i uprawnień jest postępowaniem jednoinstancyjnym, zatem nie przysługuje od takiego orzeczenia odwołanie do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.
____________________________________________
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w związku z uzyskaniem orzeczenia o niepełnosprawności, skontaktuj się z nami. Skorzystaj z opieki prawnej na najwyższym poziomie.
