ZMIANA IMIENIA LUB NAZWISKA

Imię i nazwisko są trwałymi atrybutami człowieka, prawnie mu przypisanymi poprzez zarejestrowanie w aktach stanu cywilnego. Zatem czy możliwa jest zmiana imienia lub nazwiska? A jeżeli tak, to kto i z jakich powodów może wystąpić o taką zmianę? Odpowiedź na te pytania znajdziemy w przepisach ustawy o zmianie imienia i nazwiska ^[1]Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska, t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1988.  

 

Czym jest zmiana imienia lub nazwiska?

W pierwszej kolejności warto odpowiedzieć na pytanie: „Czym jest zmiana imienia lub nazwiska?”. Jak się okazuje możliwości i konfiguracji jest kilka. Zatem…

Zmiana imienia oznacza:

• zastąpienie wybranego imienia innym imieniem,
• zastąpienie dwóch imion jednym imieniem lub odwrotnie,
• dodanie drugiego imienia,
• zmianę pisowni imienia lub imion,
• zmianę kolejności imion.

Natomiast zmiana nazwiska oznacza:

• zmianę na inne nazwisko,
• zmianę pisowni nazwiska,
• zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.

Musimy jednak pamiętać, że nawet po zmianie, można mieć co najwyżej dwa imiona. Natomiast nazwisko może składać się najwyżej z dwóch członów, chyba że zezwalają na to przepisy prawa innego państwa, które stosuje się do osoby z podwójnym obywatelstwem.

 

Kto może wnioskować o zmianę?

Prawo do zmiany imienia lub nazwiska przysługuje:

1. obywatelom polskim,
2. cudzoziemcom nieposiadającym obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli posiadają w RP miejsce pobytu stałego,
3. cudzoziemcom, którzy uzyskali w RP status uchodźcy, ale wyłącznie ze szczególnie ważnych powodów związanych z zagrożeniem ich prawa do życia, zdrowia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.

 

Dopuszczalne powody zmiany imienia lub nazwiska

Chociaż zmiana imienia lub nazwiska co do zasady jest możliwa, to można jej dokonać tylko z ważnych powodów. Oznacza to, że sama wola lub chęć osoby dążącej do zmiany nie stanowi samodzielnej przesłanki do tej zmiany. W ustawie o zmianie imienia i nazwiska znajdziemy  przykładowy katalog przesłanek uzasadniających dokonanie takiej zmiany. Są to zmiany:

• imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka,
• na imię lub nazwisko używane,
• na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione,
• na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

W uzasadnieniu wniosku o zmianę imienia lub nazwiska można wskazać też inne motywy zmiany, a o uznaniu tych motywów za ważne zadecyduje organ na podstawie przedstawionego przez wnioskodawce stanu faktycznego i argumentacji.

Nadto, zmiana nazwiska możliwa jest również po rozwodzie. Zagadnienie to zastało szczegółowo wyjaśnione w naszym artykule Zmiana nazwiska po rozwodzie.

 

Jak wygląda postępowanie w sprawie zmiany?

Zmiana imienia lub nazwiska następuje na pisemny wniosek osoby ubiegającej się o zmianę. Wniosek składa się do kierownika urzędu stanu cywilnego właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu wnioskodawcy. Osoby mieszkające poza granicami RP mogą wnioskować o zmianę danych osobowych za pośrednictwem konsulatu. W takich przypadkach we wniosku należy wskazać kierownika urzędu stanu cywilnego, któremu pismo ma zostać przekazane.

We wniosku należy wskazać imię lub nazwisko na jakie chcielibyśmy zmienić aktualnie noszone, a  także ważny powód, dla którego ubiegamy się o zmianę.

Wniosek taki podlega opłacie skarbowej w wysokości 37 zł, a dowód jej uiszczenia należy załączyć do wniosku. Wyjątkiem od tej zasady jest zmiana nazwiska, które zostało zmienione bezprawnie. W takim przypadku, po odpowiednim zawnioskowaniu, jesteśmy zwolnieni z obowiązku uiszczenia opłaty.

Kierownik urzędu stanu cywilnego w ciągu 30 dni od złożenia wniosku w drodze decyzji administracyjnej udziela zgody na zmianę imienia lub nazwiska.  Decyzja ta podlega natychmiastowemu wykonaniu. Jednakże, jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego uzna, że powody wskazane we wniosku nie są wystarczająco ważne, może odmówić zgody na wnioskowaną zmianę. Pamiętajmy jednak, że od takiej decyzji można się odwołać do wojewody.

 

Czy imię lub nazwisko można zmienić za pośrednictwem pełnomocnika?

Przepisy ustawy o zmianie imienia i nazwiska nie wprowadzają wymogu złożenia wniosku o zmianę imienia lub nazwiska osobiście przez stronę. Dopuszczalne jest zatem złożenie takiego wniosku za pośrednictwem pełnomocnika. Natomiast w przypadku wątpliwości organu co do tożsamości strony lub konieczności dokonania przez nią określonych czynności organ ma możliwość wezwania jej do osobistego działania.

 

____________________________________________

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w związku ze zmianą imienia lub nazwiska, skontaktuj się z nami. Skorzystaj z opieki prawnej na najwyższym poziomie.